شما هم میتوانید به سادگی اسپیرولینا را در منزل پرورش دهید!

پرورش اسپیرولینا در منزل می تواند بسیار هیجان انگیز و لذت بخش باشد. یک فعالیت عالی برای فرزندان است و اگر به فکر زندگی سالم هستید هزینه هایتان را کاهش میدهد! آیا میدانستید اسپیرولینای تازه ۳ برابر پودر اسپیرولینا پروتئین دارد! و از لحاظ مزه، بسیار خوشمزه و رفرش کننده است.

خبر خوب: نگهداری اسپیرولینا در منزل می تواند از نگهداری آکواریوم ماهی آسان تر باشد!
و البته که این یک روش سازگار با محیط زیست برای تولید یک غذای با پروتئین کامل هم هست! در واقع پرورش اسپیرولینا چه در منزل و چه در مزارع بزرگ، به آب و برق بسیار کمی نیاز دارد. و بهترین قسمت اینکه هم در داخل و هم بیرون منزل میتوان آن را پرورش داد! به همین دلیل است که ناسا در حال استفاده از آن است و FAO آن را “غذای آینده” نامگذاری کرده است. می توانید اسپیرولینای خودتان را با یک آکواریوم کوچک کنار یک پنجره آفتاب گیر راه اندازی کنید یا اگر خانواده پرجمعیتی دارید، یک حوضچه پرورش اسپیرولینا در حیاط ایجاد کنید!

برای پرورش اسپیرولینا در منزل به چه نیاز داریم؟

• یک آکواریوم یا مخزن؛ اندازه آن بستگی به مقدار اسپیرولینایی که تمایل دارید برداشت کنید دارد. یک آکواریوم با سایز متوسط می تواند برای یک خانواده ۴ نفره کافی باشد. در مقیاس های بزرگ، به ازای هر متر مربع مخزن می توان تقریبا ۱۲-۱۰ گرم اسپیرولینای خشک برداشت کرد.
• محیط کشت؛ تشکیل شده از آب به همراه غذای اسپیرولینا (جوش شیرین، سولفات منیزیم، نیترات پتاسیم، اسید سیتریک، نمک، اوره، کلرید کلسیم، سولفات آهن، سولفات دی آمونیوم)
• تجهیزات برداشت
• استوک اسپیرولینا (اسپیرولینای زنده)؛ برای شروع پرورش
• خشک کن؛ اگر اسپیرولینای بیشتری از حد مصرف روزانه تولید می کنید بایستی بتوانید آن را خشک کرده و نگهداری نمایید.

جهت آشنایی با فرایند پرورش اسپیرولینا در منزل، در ادامه به طور مختصر به پروسه پرورش اسپیرولینا از مرحله اول تا آخر می پردازیم؛

مرحله اول: فراهم کردن مواد و تجهیزات مورد نیاز

1. یک مخزن

برای بیشتر پرورش دهندگان اسپیرولینا در منزل، یک آکواریوم با سایز متوسط، فضای کافی برای پرورش را فراهم می کند. چنین مخزنی برای یک خانواده 4 نفره می تواند اسپیرولینای زیادی را فراهم آورد.

• می توان اسپیرولینا را در مخازن بزرگ تر، یا حتی حوضچه و استخر نیز پرورش داد (در صورتی که در منطقه گرمسیر زندگی می کنید). هر چند، مدیریت پرورش اسپیرولینا در محیط بسته راحت تر است.
• اسپیرولینا را می توان به طور دستی هم زد ولی استفاده از پمپ هوا برای راحتی کار پیشنهاد می شود.
• اگر دمای محل نگهداری اسپیرولینا معمولا کمتر از 30 درجه سانتیگراد است، بهتر است از بخاری آکواریوم برای گرم نگه داشتن اسپیرولینا بهره ببرید. بهترین دما برای رشد اسپیرولینا بین 35 تا 37 درجه است.

2. استوک اسپیرولینا

برای شروع پرورش اسپیرولینا در ابتدا به کمی اسپیرولینای زنده (به اصطلاح "استوک") نیاز دارید. به این منظور به پرورش دهندگان دارای مجوز در اطراف خود مراجعه نمایید.

• استوک اسپیرولینا به شکل یک بطری یا ظرف حاوی اسپیرولینای زنده است.
• از فروشندگان بدون مجوز خرید نکنید زیرا اسپیرولینا به راحتی فلزات سنگین و سموم باکتریایی را در خود نگه میدارد. پس حتما از فروشنده مطمئن استوک را تهیه کنید.

2. محیط کشت

رشد دادن اسپیرولینا در آب بدون مواد غذایی معمولا نتیجه ای در بر نخواهد داشت. برای دستیابی به بیشترین غلظت، به مواد معدنی خاص در محیط آبی نیاز دارید و باید به اصطلاح اسپیرولینای خود را "غذادهی" کنید. نیازی نیست که "حرفه ای" باشید و خودتان فرمول های پیچیده شیمیایی را در منزل تهیه کنید. می توانید محیط کشت آماده را از فروشگاه های اینترنتی یا فروشندگان معتبر تهیه نمایید.

3. وسایل برداشت

یک کلنی اسپیرولینا ممکن است غلیظ به نظر برسد ولی در واقع بیشتر آن آب است. هنگامی که اسپیرولینا به غلظت کافی رسید، برای برداشت آن بایستی آب را از اسپیرولینا جدا کنید. اکثر پرورش دهندگان که تمایل دارند هر مرتبه مقدار اندکی اسپیرولینای تازه را مصرف کنند، یک پارچه یا توری با چشمه (سوراخ های) ریز برای جدا کردن اسپیرولینا از آب کفایت می کند. همچنین برای ریختن اسپیرولینا از آکواریوم به درون پارچه به یک ملاقه یا کاسه کوچک نیاز است.

• اگر می خواهید حجم زیادی اسپیرولینا را برداشت کنید، پارچه یا توری بزرگتری تهیه نمایید تا فرایند برداشت سریع تر و راحت تر باشد.
• در صورتی که شرایط پرورش اسپیرولینا مناسب باشد، میتوان به طور روزانه برداشت کرد.

مرحله دوم: آماده سازی مخزن

1. آکواریوم را در جایی روشن و گرم قرار دهید.

بهتر است آکواریوم در پشت پنجره ای که رو به جنوب باشد و بیشترین آفتاب را دریافت می کند قرار دهید. اسپیرولینا برای رشد خوب به آفتاب و گرمای زیادی نیاز دارد.

• برخی پرورش دهندگان از نور مصنوعی به جای آفتاب استفاده می کنند، ولی معمولا نور طبیعی نتایج بهتری دارد. بعضی دیگر نیز به طور همزمان از هر دو نوع نور استفاده می کنند که نتیجه بخش بوده است.

2. محیط کشت را آماده کنید.

محیط کشت در واقع همان مواد غذایی است که قبلا تهیه نموده اید. بر حسب دستورالعمل درج شده روی محیط کشت، حجم آب مورد نیاز را در آکواریوم بریزید و سپس محیط کشت را در آن ریخته و خوب هم بزنید.

• از آب شیر می توانید استفاده کنید ولی بهتر است آن را تصفیه و کلرزدایی نمایید. (بیشتر)
• معمولا حجم محیط کشت نباید بیشتر از تقریبا یک سوم حجم استوک باشد. (به عنوان مثال اگر 40 لیتر استوک تهیه کرده کرده اید، حجم غذادهی بیشتر از 15 لیتر نباشد)

3. دمای محیط کشت را چک کنید.

همانطور که قبلا اشاره شد بهترین دما برای اسپیرولینا بین 35 تا 37 درجه است ولی دمای بالاتر از 38 درجه بیش از حد گرم است. می توانید از دماسنج های آکواریومی برای اندازه گیری دما استفاده کنید تا مطمئن باشید اسپیرولینای شما در دمای مناسبی قرار گرفته باشد.

• اسپیرولینا قادر است دمای پایین را بدون آن که از بین برود تحمل کند ولی در محیط گرم بیشترین رشد را دارد.
• اگر اسپیرولینا چند ساعت در دمای بالاتر از 40 درجه قرار داشته باشد، از بین رفتن آن بسیار محتمل خواهد بود.

4. استوک را اضافه نمایید.

اسپیرولینا را به محیط کشت آماده شده اضافه نمایید. بهتر است محیط کشت را قبل از استوک تهیه نمایید تا مجبور نباشید اسپیرولینا را در ظرف بدون غذا نگهداری کنید.

مرحله سوم: نگهداری از اسپیرولینا

1. رشد اسپیرولینا را مشاهده کنید.

در ابتدا اسپیرولینای شما کمرنگ به نظر میرسد، ولی با گذر زمان غلیظ تر شده و میتوانید از طریق غذادهی حجم آن را افزایش دهید. بیشتر مواقع لازم نیست کار خاصی انجام دهید و فقط کافیست به اسپیرولینا فرصت رشد دهید.

• اگر اسپیرولینای شما به کندی رشد می کند pH آن را بررسی کنید. اسپیرولینایی که آماده برداشت یا غذادهی است pH نزدیک به 10 دارد. در صورتی که pH پایین است احتمالا کمی غذادهی میتواند به رشد اسپیرولینا کمک کند.
• برای اندازه گیری pH میتوان از کاغذ تورنسول و  یا pH سنج های آزمایشگاهی که در فروشگاه های آکاریومی یا لوازم آزمایشگاهی عرضه میشوند بهره گرفت.

2. به طور منظم اسپیرولینا را هم بزنید.

اسپیرولینا برای بقا به اکسیژن نیاز دارد. بعضی پرورش دهندگان برای تأمین اکسیژن مورد نیاز اسپیرولینا از پمپ هوا استفاده میکنند، ولی این کار حتما واجب نیست. برای این که به نفوذ هوا در محیط پرورش کمک کنید کافیست روزانه چند مرتبه (حداقل 2 تا 4 مرتبه) محلول را هم بزنید.

3. پس از 3 تا 6 هفته اسپیرولینا را برداشت کنید.

هنگامی که اسپیرولینا به اندازه کافی غلیظ شده باشد، می توانید مقداری از آن را برداشت و مصرف کنید. تنها کاری که لازم است انجام دهید، برداشتن اسپیرولینا از درون ظرف است! اغلب افراد به اندازه یک قاشق غذاخوری اسپیرولینا  را در روز برداشت می کنند تا تمام مواد غذایی مورد نیاز بدن را فراهم آورد.

4. با یک پارچه اسپیرولینا را از آب جدا کنید.

اسپیرولینایی را که از آکواریوم برداشته اید را روی یک پارچه بریزید. پارچه را بالای یک سطل یا کاسه قرار داده با آن را به آرامی در دست فشار دهید تا آب اضافی بیرون بیاید. چیزی که در پارچه باقی میماند یک خمیر به رنگ سبز تیره است. از خمیر اسپیرولینا در آبمیوه استفاده کنید، روی غذای مورد علاقه تان قرار دهید یا از خود خمیر لذت ببرید!

5. به جای اسپیرولینای برداشت شده، غذا جایگزین کنید.

هر مرتبه که مقداری اسپیرولینا برداشت می کنید، مقدار تقریبا هم اندازه آن غذا به ظرف اضافه کنید. برای مثال، اگر یک قاشق غذاخوری اسپیرولینا برداشت کرده اید، یک قاشق غذاخوری غذا به اسپیرولینای درون ظرف اضافه نمایید.

در قسمت های بعدی پرورش اسپیرولینا در منزل به نکات مهمی که باید برای پرورش موفق اسپیرولینا به آنها دقت کرد می پردازیم.